رفتار با کودک در چهارچوب قوانین پنجگانه
پنج قانون برای والدین:
1. هرگونه انتقاد از کودکتان را با گفته مثبتی دربارة رفتار مورد انتظار به پایان ببرید. به زبان ساده‌تر «به فرزندتان بگویید از او چه می‌خواهید.» رفتار مورد انتظار باید بسیار دقیق و برحسب معیارهایی که برای کودک قابل فهم است، توضیح داده شود. تنها یک بار تذکر دادن باعث نمی‌شود فرزندتان آن را بشنود، بفهمد، یا به خوبی به آن عمل کند. همچنین پیش از اینکه عمل مورد انتظار را کاملاً به او تفهیم کنید، باید خودتان دقیقاً بدانید چه می‌خواهید و هنگامی که این مطلب را فهمیدید، راهکار مناسب برای پدید آوردن آن برایتان روشن خواهد شد. همیشه به خاطر داشته باشید که دربارة رفتار دلخواه نزد فرزندتان بازار گرمی کنید، به این معنا که برای او توضیح دهید چرا این رفتار نتایج مثبت و رضایت بخشی برای او دارد. این کار در رسیدن به هدف کمک‌تان خواهد کرد.
2. از عملکرد انتقاد کنید نه از شخص. انتقاد معمولاً در مواجهه با رفتار کودکان ضروری است اما فقط باید در همان حد باقی بماند. در حقیقت، در اکثر مواقع می‌توان شخص را تحسین کرد و در عین حال رفتارش را تصحیح نمود. این امر ساده به نظر می‌رسد اما احتیاج مبرم به توجه و برنامه‌ریزی دارد.
3. تصور نکنید فقط به خاطر اینکه به فرزندتان تذکر داده‌اید او سخنان شما را شنیده است. تکرار کنید! تکرار پایه یادگیری است. به ندرت اتفاق می‌افتد که مطلبی فقط با یک بار گفتن یاد گرفته شود و فرزندان ما نیز از این امر مستثنی نیستند. بچه‌ها هم انسانند. پس به یاد داشته باشید هرگاه شروع به آموزش چیزی به فرزندتان می‌کنید، به احتمال زیاد، باید آن را چندبار تکرار کنید. از عصبانیت بپرهیزید. همچنین به یاد داشته باشید اگر چیزی را چندبار تکرار کرده‌اید و فرزندتان همچنان به میل شما عمل نکرده است، باید راه دیگری برای گفتن آن پیدا کنید. اگر «چیزی را هزار بار گفته‌اید» و کودک هنوز توجهی نمی‌کند احتمالاً طرز بیانتان مؤثر نیست. تسلیم نشوید، فقط راه جدیدی برای گفتن حرف خود پیدا کنید.
4. آنچه اهمیت دارد فکر و احساس فرزند شماست، نه آنچه شما می‌گویید. او باید از درون احساس کند که دوست دارد کاری را انجام دهد. کنترل و مجبور کردن کودک فایده زیادی نخواهد داشت. در نهایت نیروی کنترل کننده زندگی او باید تفکر و احساس خود او باشد. اگر من با شما صحبت کنم اما شما پیوسته به خود بگویید: «خودش هم نمی‌داند چه می‌گوید»، حرفهای من هیچ‌گونه اثری نخواهد داشت. شیوه‌ای که ما باید در ارتباط با فرزندمان به کار بریم هدایت او در جهت به کار بردن عبارت مثبت دربارة خودش است.
5. پیوسته پیام عشق بفرستید. ما نمی‌دانیم انسان چگونه زبان می‌آموزد. اما این را می‌دانیم که زبان خاصی که هر انسانی به آن سخن می‌گوید زبانی است که به وسیله آن با او سخن گفته شده است، و این کلید اصلی است، چون عشق هم یک نوع زبان است. اگر می‌خواهیم فرزندمان به زبان عشق حرف بزند باید همواره به زبان عشق با او سخن گفت. اما مواظب باشید: عشق فقط گفتن نیست، انجام دادن هم هست.
برگة تکلیف
وقتی می‌خواهید به فرزندتان چیز جدیدی را بیاموزید مراحل زیر را طی کنید:
1. رفتاری که دوست دارید فرزندتان از خود نشان دهد را مشخص کنید. رفتار دلخواه را با جزئیات توصیف کنید. (اگر خواستار حذف رفتار خاصی هستید، آن را نیز توضیح دهید.)
2. دوباره نگاهی به فهرست «پنج قانون برای والدین» بیندازید و قانونی را که احساس می‌کنید در مورد این تغییر جدید بهترین است را مشخص نمایید.
3. با توجه به قانون شماره دوم برنامه خاص خود را به قصد اعمال هر روزه آن، برای فرزندتان توضیح دهید.
4. از اعمال خود و فرزندتان و مشاهدات خود از روند این برنامه (در این یک هفته)، گزارش روزانه تهیه کنید، به یاد داشته باشید که اعمال، عکس‌‌العمل‌ها و مشاهدات مثبت و منفی را ثبت کنید.
دقت کنید هدف از این تمرین‌ها افزایش عقاید مثبت و مفید در ذهن شما و فرزندانتان است. برای انجام این کار شما باید در کنار طرح برنامه، افکار مؤثر را در ذهن خود شکل دهید. سپس رفتار حاصل در فرزندتان را بررسی کنید. به یاد داشته باشید اگر فرزندتان به شما نگوید در فکرش چه می‌گذرد، تنها راهی که برای فهمیدن آن دارید بررسی رفتار اوست: یکی از نتایج این فرایند در کنار به وجود آوردن تغییرات مثبت، کشف روش‌های ناکار آمد و کنار گذاشتن آنها است. پس هنگامی که به این شیوه عمل می‌کنید، در نوشتن راههایی که نتیجه نداده‌اند کوچکترین تردیدی نکنید. گاهی اوقات بهترین معلم ما یک اشتباه است. در تربیت فرزندانتان این عبارت مهم را به یاد داشته باشید: «از عصبانیت پرهیز کنید!». عصبانیت به ندرت فرایندهای فکری مفید و اعمال مؤثر به بار می‌آورد.
کلمات کلیدی :
» نظر